Kiedy do logopedy i dlaczego?
Ze względu na fakt, jaki wpływ mają wady wymowy na naukę szkolną, należy udać się do logopedy jeśli tylko istnieje podejrzenie dotyczące nieprawidłowości w zakresie rozwoju mowy.
Im wcześniej zostanie podjęta interwencja logopedyczna, tym rezultaty będą szybsze, lepsze i trwalsze.
Utrwalanie problemów
Często zdarza się, iż pomimo wyraźnych powodów, aby skorzystać z wizyty u logopedy, rodzice liczą na to, że dziecko wyrośnie ze swoich trudności – lub, w przypadku osób dorosłych, uważają, że: samo przejdzie – przez co przyczyniają się do utrwalania problemów z mówieniem. Tymczasem pierwsze symptomy wszelakich nieprawidłowości można dostrzec jeszcze zanim dziecko pójdzie do przedszkola!.
Przyczyny problemów
Przyczyny problemów z wymową są liczne: od banalnych po bardzo poważne (opóźniony rozwój psychomotoryczny, przerośnięty język, zaburzenia słuchu fonematycznego, wady zgryzu, nieprawidłowa budowa podniebienia, słabe lub wzmożone napięcie mięśni języka, rozrost trzeciego migdałka, skrzywienie przegrody nosa lub przerost śluzówki nosa, rozszczep podśluzówkowy, zaburzenia przetwarzania słuchowego, mikrouszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego). W takich okolicznościach kluczowe jest jak najszybsze zdiagnozowanie problemu oraz natychmiastowe podjęcie terapii.
Na terapię logopedyczną nigdy nie jest za wcześnie lub za późno!
Wpływ wad wymowy na naukę szkolną:
- stanowią przyczynę trudności w czytaniu i pisaniu
- obniżają i opóźniają kształtowanie się poziomu myślenia pojęciowego
- powodują zubożenie słownictwa
- powodują trudności w wypowiadaniu się i formułowaniu myśli
- utrudniają porozumiewanie się z otoczeniem
- dziecko z wadą wymowy źle wymawia poznawane głoski, źle nazywa i zapisuje litery, a następnie źle je odczytuje
- w wyrazach i prostych zdaniach dziecko zastępuje jedne głoski drugimi
- dziecko, u którego podłożem zaburzeń mowy są trudności z analizą i syntezą słuchową, przy nauce czytania uporczywie literuje, ma kłopoty z łączeniem liter i głosek w wyrazy, a następnie z przejściem do czytania sylabami
- podczas czytania dziecko opuszcza, przestawia lub dodaje różne głoski i sylaby, zmienia wyrazy o podobnym brzmieniu, powodując zniekształcenia ich treści (gubi przy tym intonację i akcent – w rezultacie treść przestaje być zrozumiała i dla słuchającego, i dla dziecka)
- gorsza pamięć słuchowa może powodować brak zrozumienia instrukcji podawanych przez nauczyciela, najjaskrawiej uwidacznia się to w pisaniu dyktand
- błędy popełnione w pisaniu kwalifikują prace dziecka do niższych ocen
- dziecko z zaburzeniami mowy funkcjonuje w szkole zazwyczaj poniżej swoich możliwości, zwykle nie jest typowane przez nauczyciela do publicznych występów, nie udziela się też społecznie, rzadko jest akceptowane w zespołach rówieśniczych
- wykpiwane i ośmieszane dziecko przejawia z czasem niechęć do rówieśników i szkoły
- przykre doświadczenia wytwarzają poczucie mniejszej wartości, skłaniają do unikania mówienia, wywołują lęk przed wypowiadaniem się
Diagnoza i terapia
Diagnoza to zazwyczaj jedno spotkanie trwające ok. 60 min. W przypadku osób niewspółpracujących diagnoza pogłębiana jest w miarę poznawania problemu logopedycznego, a także w trakcie prowadzonej terapii.
Po zakończonym badaniu diagnostycznym logopeda omówi problem logopedyczny, który zdiagnozował, a także zaproponuje ćwiczenia do wykonywania w domu oraz – w razie potrzeby – plan terapii w gabinecie.
Podczas wizyty może okazać się, że diagnoza musi zostać poszerzona o dodatkowe wyniki badań innych specjalistów – np. psychologa, audiologa, foniatrę, laryngologa, ortodontę, czy neurologa.
Czas trwania terapii zależy od rodzaju wad i zaburzeń mowy oraz od systematycznych ćwiczeń w domu.
Pamiętaj: każdy problem może być rozwiązany. Właściwa diagnoza i konsekwentne realizowanie programu logopedycznego to fundamenty skutecznej terapii, a w konsekwencji – udanych relacji interpersonalnych na polu prywatnym i zawodowym.
Dla kogo?
Terapia logopedyczna to terapia indywidualna skierowana do dzieci, młodzieży i dorosłych z wadami wymowy, zaburzeniami mowy, opóźnionym rozwojem mowy, nieprawidłowym tempem mowy, zaburzeniami wyrazistości mowy.
Nigdy nie jest za wcześnie lub za późno, aby wybrać się do logopedy!
Logopeda dla dzieci i młodzieży
Zakres pomocy logopedycznej dla dzieci i młodzieży:
- wady wymowy (seplenienie, rotacyzm, mowa bezdźwięczna i in.)
- mówienie z językiem między zębami
- jąkanie lub innego rodzaju niepłynność mowy
- wielojęzyczność
- nieprawidłowe oddychanie i fonacja (głos)
- opóźniony rozwój mowy
- niedokształcenie mowy o typie afazji u dzieci i młodzieży
- SLI (specyficzne zabu
- zaburzenia mowy współistniejące z wadami genetycznymi
- wady w budowie narządów artykulacyjnych (rozszczep wargi i podniebienia, wady zgryzu)
- wady słuchu
- niepełnosprawność intelektualna i Zespół Downa
Logopeda dla dorosłych
Zakres pomocy logopedycznej dla dorosłych:
- trudności z dykcją
- wady wymowy – seplenienie, rotacyzm i inne
- szybkie tempo mowy
- upraszczanie grup spółgłoskowych i elizja (opuszczanie) niektórych głosek
- jąkanie lub innego rodzaju niepłynność mowy
- afazja (utrata mowy po przebytym uszkodzeniu mózgu – wylewy, udary i in.)
- zaburzenia oddychania i fonacji
- mówienie z językiem między zębami
- zaburzenia mowy z powodu nieprawidłowego słuchu
- zaburzenia mowy współistniejące z wadami genetycznymi